Tips om een jetlag te voorkomen

Het is een van de bijkomende ongemakken van een lange vliegreis: een jetlag. Heb je al urenlang verkrampt in een veel te krappe stoel gezeten zonder een goede nachtrust, ben je daarna nog dagen bezig om te wennen aan de nieuwe tijdzone. Je biologische klok is in de war. ‘s Nachts kun je de slaap niet vatten of je wordt veel te vroeg wakker, terwijl je overdag niks liever wilt dan je bed in te kruipen.

Hoe verder weg te vliegt richting het oosten of het westen, hoe meer tijdzones je passeert en dus hoe meer last je ervan hebt. Een stedentrip naar Londen of een vakantie in Turkije, met slechts 1 uur tijdsverschil, is gemakkelijk te doen. Ga je bijvoorbeeld naar het Indonesische Bali, met een tijdsverschil van 6 of 7 uur, dan ben je dagen bezig om je aan te passen aan de nieuwe tijd.

Nog lastiger wordt als je de Stille Oceaan overvliegt, waarbij je ook van dag verandert. Na een vlucht van Hongkong naar Los Angeles was ik elk gevoel voor dag en tijd kwijt, nadat ik vanuit het vliegtuig twee keer de zon zag ondergaan en opkomen. Ik bleek uiteindelijk eerder in Los Angeles aan te zijn gekomen dan ik uit Hongkong vertrok, als je keek naar de klok en de kalender.

In het algemeen heb je minder last van een jetlag als je naar het westen vliegt, vooral als je een avondmens bent. Je dag wordt wat gerekt. Vlieg je naar het oosten, dan wordt je dag juist ingekort. Het is dan ook raadzaam voor een vlucht naar het westen overdag te vliegen, en voor een nachtvlucht te kiezen als je richting het oosten gaat. Vlieg je naar het noorden of het zuiden, dan heb je geen last van een jetlag.

Voorkomen en tegengaan van een jetlag

Een jetlag is nooit helemaal te voorkomen, maar er zijn wel allerlei manieren, trucjes en middelen om de effecten ervan te beperken. Hier vind je enkele tips voor het tegengaan van een jetlag.

Gezond eten en drinken

Het is verleidelijk: je bent op reis en wilt genieten van een biertje of wijntje aan boord. Het liefst ook met een lekkere snack erbij. Qua jetlag is het niet verstandig. Het is beter om alcohol en koffie te mijden, als je sneller wilt wennen aan de nieuwe tijdzone. Door alcohol en cafeïne krijg je hoofdpijn en droog je uit, veroorzaakt door de droge lucht in het vliegtuig

Uitdroging is een van de belangrijkste oorzaken van een jetlag. Drink daarentegen veel water voor en tijdens de vlucht. Ook vet en zout eten kun je beter laten staan, tijdens en na de vlucht, want daar krijg je een opgeblazen gevoel van.  Eet juist koolhydraatrijke en lichte maaltijden, zoals pasta, rijst en aardappelen. Daar wordt je slaperig van.

Veel bewegen

Nog een advies dat breed uitgedragen wordt door medici ter voorkoming van een jetlag, maar dat eigenlijk indruist tegen het feit dat je in een vliegtuig bijna geen bewegingsruimte hebt: veel bewegen. Dat kun je natuurlijk wel doen vóórdat je gaat vliegen. Probeer de dagen voor de vlucht elke dag wat te sporten. Op de dag zelf kun je op het vliegveld wat wandelen. Strek ook flink je benen bij tussenstops.

Als er genoeg ruimte is in het gangpad, kun je tijdens de vlucht af en toe heen en weer lopen. Zelfs opgesloten in je stoel kun je oefeningen doen om fit te blijven. Rek je rug-, arm- en beenspieren en knijp in een rubber balletje voor een goede bloedcirculatie. In het vak van de stoel voor je vind je een inflight magazine waar meestal enkele oefeningen staan beschreven. Zwaaiend met je armen in de hoogte ben je waarschijnlijk de enige in het vliegtuig die dat doet, maar denk dan maar dat jij straks géén last hebt van een jetlag!

Je horloge alvast goed zetten

Het gelijkzetten van je horloge en de klok op je smartphone en tablet met de tijd van de eindbestemming is de populairste methode om de jetlag te bestrijden. De meeste reizigers hanteren dit simpele, praktische middel om aan het tijdverschil te wennen. Zo kan het ritme alvast worden aangepast.

Zet aan het begin van je vlucht je horloge al vooruit of terug. Probeer je bij aankomst ook echt aan deze tijd te houden. Probeer dus wakker te blijven als het dag is, en te slapen als het nacht is. Geef niet toe aan vermoeidheid, en het beste doe je dat door in beweging te blijven. Ben je net ergens aangekomen, ga dan te voet de omgeving verkennen, in plaats van op je bed te liggen in je hotelkamer.

Het meest ideale is het om vóór vertrek al te beginnen met het aanpassen aan de tijdzone van de bestemming waar je naartoe gaat. Dat betekent eten, slapen en rusten op hetzelfde tijdstip als je zou doen op de bestemming. Uiteraard is dit thuis niet altijd haalbaar, vanwege werk, school, studie of andere verplichtingen.

Vermijd stress en doe rustig aan

Een jetlag wordt erger naarmate je drukker en gestrest bent. Begin dus al met een goede voorbereiding als je een lange vlucht voor de boeg hebt. Zorg dat je ruim van tevoren je bagage hebt ingepakt, ga de avond ervoor op tijd naar bed en ga op tijd naar het vliegveld. Neem geen grote besluiten vlak voordat je op het vliegtuig stapt, zodat je echt kunt ontspannen.

Neem op de plek van bestemming de tijd om te acclimatiseren, aan het andere klimaat te wennen en de soms wereldvreemde cultuur in je op te nemen. Ga niet meteen op de eerste dag alle bezienswaardigheden langs of stap niet meteen in een overvolle, verhitte bus voor een lange busrit.

Pillen, medicijnen en supplementen

Behalve op natuurlijke en biologische wijze, kun je natuurlijk proberen een jetlag te voorkomen met de hulp van pillen, medicijnen en supplementen. Bij de huisarts kun je vragen om enkele slaappillen, zodat je op de plek van bestemming de eerste nachten goed slaapt. Neem er niet teveel van mee, want voordat je het weet kun en wil je niet zonder.

Ook gebruiken sommige mensen melatonine ter bestrijding van een jetlag. Melatonine is een middel dat je kunt innemen als je problemen hebt om in slaap te komen bij een verstoord dag- en nachtritme. Een jetlag zou je kunnen voorkomen door op gezette tijden dit middel te slikken. Je kunt homeopathisch verdunde varianten kopen bij de drogist, de apotheek of via internet. Kinderen mogen geen melatonine gebruiken. ►Bestel melatonine hier eenvoudig online

Vlieg op het juiste moment

Het kiezen van het tijdstip van je vlucht kan ook een beetje helpen om een jetlag te voorkomen. Als je richting het westen vliegt (bijvoorbeeld van Amsterdam naar Noord-Amerika), kun je het beste een vlucht nemen in de ochtend of de vroege middag. Je reist als het ware terug in de tijd, waardoor je na een vlucht eind van de middag of het begin van de avond (lokale tijd) aankomst op de plek van bestemming. Je kunt dan mee met de plaatselijke flow, al helpt het tegen de vermoeidheid om wel wat vroeger naar bed te gaan.

Voor een vlucht richting het oosten is het handig om een vlucht te nemen in de middag, waardoor je in de ochtend aankomt. Je kunt dan proberen te slapen in het vliegtuig en de volgende dag het plaatselijke ritme oppakken. Het tijdverschil met Japan in de zomer is bijvoorbeeld 7 uur, terwijl het 11 uur vliegen is van Amsterdam naar Tokyo. Als je dan om 14.00 uur vanaf Schiphol vertrekt, kom je de volgende ochtend om 08.00 uur lokale tijd aan in Tokyo. ► Lees hier onze tips voor slapen in het vliegtuig

Lichttherapie

In de wereld van vandaag zijn er uiteraard ook allerlei fabrikanten die denken de ultieme oplossing gevonden te hebben om in één klap van je jetlag af te komen. Zo is er de lichttherapie, waarbij je met behulp van licht je biologische klok kunt manipuleren. Onderzoekers van het Amerikaanse ruimtevaartinstituut NASA hebben aangetoond dat het lichaam zich in twee dagen kan herstellen van een jetlag, wanneer het op bepaalde tijden wordt blootgesteld aan het juiste licht.

Voor de lichttherapie zijn speciale apparaten op de markt die je thuis of in je hotelkamer kunt gebruiken. Voor op reis moet het uiteraard wel een mobiel apparaat zijn, aangezien je het in je koffer mee moet kunnen nemen. Als je naar het oosten vliegt, geeft het apparaat genoeg licht in de ochtend om wakker te blijven. Vlieg je naar het westen, dan heeft het apparaat in de avond genoeg licht om wakker te blijven. ► Bestel hier online een lichttherapielamp

Sinds enige jaren is er ook een gadget te koop waarmee je een jetlag op een héle andere manier kunt tegengaan: door licht te stralen in je oren. Het is geen grap, maar een serieuze technologische uitvinding van het Finse bedrijf Valkee. De wetenschappers van dit bedrijf hebben de Human Charger bedacht, een apparaatje ter grootte van een iPod Nano waardoor je lichaam zich sneller aanpast aan een andere tijdzone. Al tijdens de vlucht of de ochtend na aankomst doe je de oortjes in, waardoor je tijdens een 12 minuten durende sessie helder UV-vrij LED-licht binnenkrijgt.

Lees hieronder verder voor nog meer handige tips over reizen en vliegen:

Voor het laatst bijgewerkt op 17 april 2019. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over het voorkomen van een jetlag, kun je dat laten weten via het contactformulier.