Bezienswaardigheden in Congo-Brazzaville top-10

Congo-Brazzaville is een relatief onbekend land in het westen van Afrika, dat vaak wordt overschaduwd door de Democratische Republiek Congo. Dit is de grotere broer aan de zuidkant van de Congo-rivier. Deze één na langste rivier van Afrika vormt grotendeels de grens tussen de twee Congo’s. Maar terwijl de zuidelijke Democratische Republiek herhaaldelijk vervalt in burgeroorlogen en politieke chaos, is het noordelijke Congo-Brazzaville de rust zelve. En het land heeft genoeg bezienswaardigheden die een reis naar het ‘vergeten Congo’ de moeite waard maken.

Het land, dat ook bekendstaat als de Republiek Congo, blinkt uit in het ‘groene goud’. Congo-Brazzaville ontwikkelt zich steeds meer tot een hotspot voor ecotoerisme met een verbluffende diversiteit aan flora en fauna. Een groot deel van het land bestaat uit maagdelijke regenwouden waar je op zoek kunt naar bongo’s, chimpansees en bosolifanten. In de noordelijke moerassige bossen van Congo-Brazzaville leven naar schatting 125.000 westelijke laaglandgorilla’s, een soort die ernstig is bedreigd. Een kennismaking met deze gorilla’s is de grootste trekpleister, maar het land heeft ook watervallen, stranden en kloven.

In de hoofdstad Brazzaville kun je op zoek naar de overblijfselen uit de Franse koloniale tijd, te midden van flamboyante dandy’s en spraakmakende architectuur. Of koel af in de Atlantische Oceaan in de havenstad Pointe-Noire. De gebrekkige infrastructuur maakt het reizen niet makkelijk in het arme Congo-Brazzaville. Een rondreis kan je geduld flink op de proef stellen. Eén ding is zeker als je dit land bezoekt: het is avontuurlijk én exclusief. Benieuwd wat te doen is in dit stukje Afrika buiten de gebaande paden? Hier vind je de 10 beste bezienswaardigheden in Congo-Brazzaville!

Odzala-Kokoua National Park

De beste plek voor een safari is Odzala-Kokoua National Park, gelegen in het afgelegen noorden van Congo-Brazzaville. In 1935 kreeg het gebied al een beschermde status, waarmee het een van de oudste nationale parken is van Afrika. Odzala-Kokoua ligt in het hart van het één na grootste tropische regenwoud ter wereld en heeft een oppervlakte van liefst 13.500 vierkante kilometer. Dat is ongeveer een derde van Nederland.

Het natuurgebied met oerwoud, rivieren en savannes is een walhalla voor natuurliefhebbers met bijzondere flora en fauna. Dit park is onder meer de thuisbasis van bosolifanten, bongo antilopen, bosbuffels, chimpansees, de ernstig bedreigde westelijke laaglandgorilla en verschillende soorten kleinere apen. Helaas is stroperij nog wel een probleem. Er zijn tientallen bewakers in dienst om stropers op te sporen. Het park heeft drie luxe lodges waar je kunt verblijven. Je kunt het reservaat alleen bereiken per vliegtuig vanuit Brazzaville. Website: www.africanparks.org

Basilique Sainte Anne du Congo

Brazzaville is de hoofdstad van de Republiek Congo, gelegen aan de noordelijke oever van de machtige Congo-rivier. Brazzaville is een stuk veiliger en vriendelijker dan Kinshasa aan de overkant van de rivier. De hoofdstad van de Democratische Republiek Congo is een chaotische, overbevolkte en vervuilde metropool met meer dan 17 miljoen mensen. Met bijna 2 miljoen inwoners is de omvang van Brazzaville relatief bescheiden – naar Afrikaanse begrippen althans.

Brazzaville werd door de Franse kolonisten gesticht in 1883 en had tot de jaren ’60 een Europees sfeertje. De stad is vernoemd naar de Franse ontdekkingsreiziger Pierre de Brazza, die de basis legde voor het Franse koloniale rijk in Afrika. Je ziet er nog steeds wat vervallen Franse koloniale architectuur en patisserieën, maar het is ook een bruisende Afrikaanse stad met kleurrijke markten, goed geklede dandy’s, moderne architectuur en een levendige kunstscene.

Tot de bekendste bezienswaardigheden in de hoofdstad behoort de Basilique Sainte Anne du Congo. De basiliek werd door de Fransen gebouwd tussen 1943 en 1949, maar de werkzaamheden gingen daarna nog jarenlang door. Pas in 2011 was de spits van de klokkentoren eindelijk klaar. Opvallend zijn de smaragdgroene tegels op het dak van de kerk, die de vorm hebben van slangenschubben. Dit zou bedoeld zijn om boze geesten te weren. Elke zondag om 10.30 uur is de hoofdmis als je benieuwd bent naar de katholieke couleur locale.

Pointe-Noire

Pointe-Noire is de tweede stad van Congo-Brazzaville en de economische hoofdstad van het land. De stad ligt in het zuiden aan de Atlantische Oceaan en profiteert van de diepzeehaven. Hier vandaan worden internationale goederen van schepen naar het binnenland van Centraal-Afrika vervoerd. Daarnaast zijn er enkele (Franse) oliemaatschappijen actief in Pointe-Noire. Letterlijk betekent dit ‘Zwarte Punt‘. Portugese handelsvaarders noemden het zo in 1484 doordat ze enkele zwarte rotsen op een landtong zagen uitsteken. Pointe-Noire is relatief welvarend en vrij gebleven van de burgeroorlog in Congo-Brazzaville in de jaren negentig.

Qua bezienswaardigheden is er niet zoveel te doen. Het zijn vooral expats en zakenlieden die de stad bezoeken. Er is een bruisende markt en er zijn een paar goede restaurants. In 2019 is het African Circle Museum geopend, gewijd aan de cultuur van het land. Het is gevestigd aan een rotonde in de Cercle Civil, het stadscentrum dat vroeger verboden was voor Congolezen. Alleen de Franse elite mocht hier bij elkaar komen. Rondom Pointe-Noire zijn een paar stranden als je even een duik wil nemen in de zee. De beste stranden bevinden zich aan de zuidkant van de stad, aan La Côte Sauvage (‘de wilde kust’).

Pierre Savorgnan de Brazza Memorial

Het Pierre Savorgnan de Brazza Memorial in de hoofdstad Brazzaville is een van de meer controversiële bezienswaardigheden in het land. Dit glanzend witmarmeren mausoleum herbergt de resten van Pierre Savorgnan de Brazza (1852-1905), de Frans-Italiaanse ontdekkingsreiziger die Congo eind 19e eeuw koloniseerde. Hij is ook de naamgever van de hoofdstad. Na zijn dood werd zijn lichaam oorspronkelijk begraven in Parijs. In 2006 werd zijn lichamelijke overschot teruggebracht naar de Republiek Congo en in deze nieuwe rustplaats ondergebracht.

Liefst $ 10 miljoen gaf de regering uit voor de bouw van het mausoleum van marmer en glas op een belangrijk kruispunt in het centrum van de hoofdstad. Veel inwoners van Brazzaville hekelen echter de heroïsche verering van de kolonisator, al zou de Fransman ook hebben gestreden tegen slavernij. Sommige inwoners brengen het monument zelfs in verband met zwarte magie en onheilspellende krachten. De vrouw en vier kinderen van De Brazza liggen tevens in de crypte begraven. Website: www.brazzaville.cg

Nouabalé-Ndoki National Park

Nouabalé-Ndoki National Park is een ongerept tropisch regenwoud in het uiterste noorden van Congo-Brazzaville. Het gebied wordt weleens aangeduid als het laatste ‘Hof van Eden’ met een overvloed aan wilde dieren. Dit reservaat zou zelfs de hoogste concentratie wildlife hebben per vierkante kilometer van alle nationale parken in Afrika. Je vindt hier vooral vele soorten primaten, waaronder westelijke laaglandgorilla’s, chimpansees, colobus-apen en knevelmeerkatten. Verder leven er onder bosolifanten, luipaarden, bosbuffels, bongo’s en meer dan 300 soorten vogels.

De Congolese regering is in 1991 een samenwerking aangegaan met de Amerikaanse Wildlife Conservation Society voor het beheer van het park. Een serieuze uitdaging is de illegale stroperij en de handel in ivoor aan te pakken. Als toerist is het nu nog vrij moeilijk om het moerassige regenwoud te bezoeken, al zijn er projecten voor ecotoerisme waarbij de lokale gemeenschap wordt betrokken. Dit natuurreservaat is de enige van de bezienswaardigheden in Congo-Brazzaville met een notering op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Website: www.wcs.org

Watervallen van Loufoulakari

Een hobbelige rit van 80 kilometer ten zuiden van Brazzaville leidt je naar Chutes de Loufoulakari, de mooiste watervallen van Congo-Brazzaville. Hier vloeit de Loufoulakari-rivier samen met de machtige Congo-rivier. Het zijn twee watervallen die zo’n 300 meter van elkaar liggen. De eerste heet Nguélé Mâ Ifili, waarbij het water naar beneden klettert in een diepe kloof. Voor lokale inwoners zijn de watervallen een mystieke plek die omgeven is met legendes. De bekende Congolese zanger Youlou Mabiala heeft het natuurwonder vereeuwigd in een van zijn liedjes. Vroeger was de weg er naartoe nog redelijk goed en kwamen er veel toeristen. Door verwaarlozing van de weg is de aantrekkingskracht van deze plek wel minder geworden.

Nabemba Tower

Moeilijk te missen in de hoofdstad Brazzaville is de Nabemba Tower, het hoogste gebouw van Congo-Brazzaville en een van de hoogste gebouwen in Centraal-Afrika. De wolkenkrabber met 30 verdiepingen is in de jaren tachtig gebouwd aan de oever van de Congo-rivier en vernoemd naar Mont Nabemba, de hoogste berg in het land. De Franse oliemaatschappij Elf Aquitaine leende hiervoor het geld, waardoor de toren ook wel bekendstaat als de Elf Tower.

Opvallend is de goudkleurige cilindervorm van de wolkenkrabber, waarover de meningen zijn verdeeld. De Nabemba Tower is ooit verkozen tot het mooiste gebouw van Afrika, terwijl het toonaangevende tijdschrift Architectural Digest het schaart onder de lelijkste wolkenkrabbers ter wereld. De onderhoudskosten van $ 4 miljoen zijn nogal fors voor een arm land. In de toren zitten kantoren en ministeries. Bezoeken is niet mogelijk, tenzij je een afspraak hebt.

Natuurreservaat Lésio-Louna

Vanuit Brazzaville kun je een uitstapje maken naar het Lesio-Louna Wildlife Reserve, ongeveer 150 kilometer ten noorden van de hoofdstad. Dit is een toegankelijke plek als je gorilla’s wilt zien, die redelijk vrij kunnen leven in de natuur. Het reservaat is opgericht in 1993 om de ernstig bedreigde westelijke laaglandgorilla op te vangen. Hier komen gorilla’s als ze verweesd of ziek zijn. Als ze oud genoeg zijn of zijn aangesterkt, worden ze teruggebracht naar de oerwouden om in het wild te leven. In het reservaat leeft een groep van ongeveer 30 gorilla’s, die je tijdens een boottocht kunt bewonderen. Tour operators organiseren tripjes naar het park. Eventueel kun je er een overnachting aan koppelen. Website: www.congotravelandtours.com

Diosso-kloof

Ongeveer een halfuurtje rijden ten noorden van Pointe-Noire ligt de Diosso-kloof (Gorges de Diosso), ook gekscherend bekend als de ‘Grand Canyon van Congo’. Omringd door weelderig regenwoud ligt een kloof van zo’n 50 meter diep, met rozerode kliffen aan beide kanten. Door duizenden jaren van erosie van zee en wind is deze ‘scheur’ in het landschap ontstaan. Met een gids kun je afdalen naar de bodem van de kloof en helemaal doorlopen naar de zee voor een verfrissende duik in de oceaan. Wees wel alert voor een vrouwelijke geest die in de kloof woont, volgens de locals. Zij neemt de vorm aan van een slang.

Stroomversnellingen Les Rapides

Iets ten oosten van de hoofdstad Brazzaville vind je Les Rapides, een serie spectaculaire stroomversnellingen op het punt waar de Djoué-rivier uitmondt in de Congo-rivier. Lokale waaghalzen trotseren de brede en krachtige stroomversnellingen door er te gaan zwemmen of te kanoën. Als je avontuurlijk bent aangelegd, kun je deze plek uitkiezen om er te gaan wildwatervaren of te gaan waterskiën. De meeste toeristen en locals genieten echter van de stroomversnellingen vanaf de oever met een ijskoud biertje in de hand. Het populairst hiervoor is de bar Site Touristique Les Rapides.

Voor het laatst bijgewerkt op 15 augustus 2022. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over de beste bezienswaardigheden in Congo-Brazzaville, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Shutterstock.com; Brazzaville Municipality; Flickr.com/jbdodane (Gorges de Diosso) – license 2.0.