Vakantie in Småland, Zweden: 12 tips!

Door Jacqueline Le Roux

Als je Småland zegt, denk je waarschijnlijk direct aan de ballenbak van de IKEA. Maar wist je dat het echte Småland een prachtige streek is in het zuiden van Zweden, en bijna net zo groot is als België? Naast de eindeloos mooie natuur, staat Småland bekend om een aantal klinkende namen in de cultuur en design. Denk aan Astrid Lindgren, welbekend van Pippi Langkous, Björn van ABBA, de beroemde meubeldesigner Bruno Mathsson, en de merken Husqvarna en IKEA die hier hun oorsprong hebben.

Småland is een grote leverancier van hout en glaswerk, je vindt hier Zweeds interieurdesign op z’n best. Als je een ontspannen vakantie in de natuur zoekt, ga deze streek eens verkennen met z’n 5000 meren en tal van natuurreservaten, bezaaid met rode houten huisjes en dennenbossen. Je kunt hier geweldig wandelen en fietsen in de pure buitenlucht en je laten verrassen door het heerlijke, gezonde eten.

Er is veel te zien en te doen in Småland: bereid je vakantie maar vast voor met de 12 leukste tips!

Bezoek de stad Växjö

Een van de grootse steden van de streek is Växjö, in het hart van Småland. De stad is een goed begin van een vakantie in de streek. Växjö wordt ook wel ‘de groene stad’ genoemd, want op loop- en fietsafstand van het stadscentrum zit je al bij de meren, in de bossen en bij het populaire strand Evedals Badplats.

De stad zelf is heel gezellig, er zijn vele lekkere restaurantjes en leuke terrasjes en je kunt naar hartenlust cultuur opsnuiven en shoppen. Het beroemde Smålandse glaswerk kom je hier overal in de winkelstraten tegen. In de Glasgatan, de ‘glasstraat’, zie je sculpturen van wereldberoemde glasontwerpers.

Bezoek aan het einde van deze straat de 12e-eeuwse kathedraal in het mooie Linné park en niet ver daarvandaan heb je het Kulturparken Småland (www.kulturparkensmaland.se). Hier kun je meerdere musea kunt bezichtigen, waaronder het Smålands Museum, het Zweedse glasmuseum en het Emigrantenhuis. Adres Kulturparken: Södra Järnvägsgatan 2, 352 29 Växjö, Zweden.

Meld je aan voor een workshop glasblazen

Het mooie bosgebied tussen Växjö en Kalmar wordt het Koninkrijk van de Kristal genoemd. Al sinds 1742 werd er in opdracht van de Zweedse koning glas gemaakt. Je vindt hier nog steeds veel glasblazerijen en ateliers midden in de bossen van Småland. Een van de grootste glasblazerijen van Zweden is Kosta Boda (www.kostaglascenter.se). Zij bieden rondleidingen en je kunt er zelfs slapen in het hotel van de fabriek.

Een workshop glasblazen is leuk als je met de kinderen op vakantie bent. Zowel in Kosta Boda als in andere glasfabrieken, zoals Målerås (www.maleras.se) en The Glass Factory kun je vanaf zo’n € 20 zelf aan de slag onder deskundige leiding van glasblazers en glaskunstenaars.

Stap in de wereld van Astrid Lindgren

Ter voorbereiding op je vakantie: laat je kinderen alvast kennismaken met Pippi Langkous, met filmfragmenten of boeken, want je gaat naar het land van dit wereldberoemde personage. Ook zelf duik je je kindertijd in in het dorp Vimmerby waar je Pippi Langkous en haar vrienden gaat ontmoeten.

Vimmerby is de plek waar de geliefde kinderboekenschrijfster Astrid Lindgren (1907-2002) opgroeide. Zij heeft Pippi Langkous en De gebroeders Leeuwenhart wereldberoemd gemaakt. De schrijfster en haar personages leven voort in het themapark Astrid Lindgrens Värld en in haar ouderlijke huis op 10 minuten lopen van het park.

Op de boerderij Näs (www.astridlindgrensnas.se) aan Prästgårdsgatan 24 bracht Lindgren haar jeugd door, speelde ze spelletjes en maakte ze contact met de natuur. Hier klom ze in de limonadeboom en speelde ‘raak de vloer niet aan’ met haar broers en zussen. Nu is het een museum waar je een reis door de tijd maakt op de plek waar de schrijfster haar inspiratie vandaan haalde. Adres themapark: Fabriksgatan 1, 598 85 Vimmerby, Zweden. Website: www.astridlindgrensvarld.se

Doe een middagje IKEA Museum

Uiteraard mag een paar uur ronddwalen in IKEA niet ontbreken als je in Småland bent. Niet om te shoppen, maar om de fascinerende geschiedenis van de meubelgigant te ontrafelen (dit keer gelukkig zonder vage gebruiksaanwijzingen :-). In de plaats Älmhult vind je het IKEA Museum, gevestigd in de allereerste IKEA-winkel ter wereld die in 1958 de deuren opende. Meer dan dan 50 jaar kon je hier meubels en accessoires kopen.

Nu krijg je het verhaal te horen van oprichter Ingvar Kamprad (1926-2018), die IKEA uitbouwde tot een van de grootste meubelwinkels ter wereld. Je ziet er zijn werkkamer en foto’s, documenten en persoonlijke voorwerpen die door de familie zijn uitgeleend. Bekijk originele IKEA-meubels die in de visie van Kamprad vooral ‘modern en praktisch’ moesten zijn.

Blader door catalogussen die in 70 jaar zijn uitgegeven en kom meer te weten over mislukkingen, zoals een geflopte opblaasbare zitbank uit 1995. Het museum heeft een restaurant waar je de bekende Zweedse gehaktballetjes van IKEA kunt proeven. Adres: Ikeagatan 5, 343 36 Älmhult, Zweden. Website: www.ikeamuseum.com

Wandel door het veelzijdige Smålandse land

Met wel 400 natuurreservaten mag het maken van een wandeling niet ontbreken tijdens je vakantie in Småland niet ontbreken. Er zijn legio mogelijkheden om de streek via de wandelpaden te ontdekken en er is een grote kans dat je ook nog een eland tegenkomt in de bossen.

Geniet van de ongerepte kust of de meren, de weelderige dennen- en berkenbossen, de schattige dorpjes en de uitgestrekte weiden. Je kunt er een meerdaagse tocht van maken, bijvoorbeeld via de Smålandsleden Trail of de 160 kilometer lange Ostkustleden Trail langs de kust. De Smålandsleden Trail heeft een totale lengte van 900 kilometer en 60 punten waar je kunt beginnen.

Voor een middagje wandelen en ziplinen bij Little Rock Lake, volg je een deel van de Vildmarksleden Trail. Ben je in voor een meditatieve wandeling? Pak een van de vele pelgrimsroutes in Småland, zoals het Munkaledenpad die je door de bossen naar de ruïnes van een oud klooster leidt.

Ga vissen en maak een traditioneel kreeftenfeest mee

Er zijn maar weinig gebieden in Zweden waar je zoveel vismogelijkheden hebt als in Småland. Het visseizoen is tussen maart en oktober, dan kun je je hengel uitgooien in een van de vele visgebieden van de streek. Bijvoorbeeld in Gustavsfors, waar je in de Helge å rivier op wel 20 verschillende vissoorten kunt vissen, van regenboogforel en brasem tot paling en meerval. Visvergunningen kun je online kopen via iFiske (www.ifiske.se) of bij een automaat in Bäckaholmen.

Geweldig viswater vind je ook in de Emån rivier die door acht Smålandse dorpen loopt. Zalm, baars, beekforel, snoek en kopvoorn zijn hier de meest voorkomende vissen. Een ander visparadijs is Alsterån op drie kwartier rijden van Växjö.

Wil je een bijzondere vakantie-ervaring beleven? Doe dan mee aan een Kräftskiva, een traditioneel kreeftenfeest. Je vist op rivierkreeft en gaat vervolgens genieten van je vangst op een traditionele en feestelijke manier met een glaasje aquavit of twee… Meerdere hotels in de streek organiseren Kräftskiva’s. Een ervan is de Kosta Lodge, midden op het platteland van Småland. Meer informatie: www.visitsmaland.se

Slenter door het houten stadje Eksjö

Het stadje Eksjö in de bossen van Småland heeft voor de Zweden een grote culturele betekenis. De oude houten huizen en gebouwen zijn goed beschermd gebleven tegen branden die veel vergelijkbare steden en dorpen hebben verwoest. De meeste woningen en gebouwen in het centrum van Eksjö dateren uit de 17e eeuw.

Als je door de pittoreske straten loopt, waan je je in een Pippi Langkous-film. Laat je rondleiden door de 19e-eeuwse boerderij Aschanska Gården. Achter de krakende deuren is de inrichting nog precies als toen de familie Ashan hier woonde. Je krijgt het gevoel dat het nog steeds bewoond is, zo werkelijk komt het over.

Breng ook een bezoekje aan het Eksjö Museum met een permanente tentoonstelling over de militaire geschiedenis van Småland. Wil je hier overnachten? Een aanrader is Hotel Ullinge, gelegen aan een schilderachtig meer net buiten het stadje. Je kunt er wandelen en kanoën en in het restaurant bestel je natuurlijk rivierkreeftensoep. Website VVV-kantoor: www.visiteksjo.se

Ga eilandhoppen bij Västervik

Ga je op vakantie naar Småland in de zomer? Ontdek dan zeker de prachtige Tjust archipel met haar 5000 eilanden en schiereilanden. Het gezellige plaatsje Västervik is een mooie uitvalsbasis om met de auto, op de fiets, in een kajak of met een boot de zogenoemde scherenkust te verkennen.

Het is ook een populaire duikspot waar je op eeuwenoude scheepswrakken duikt die door het lage zoutgehalte van de zee goed bewaard zijn gebleven. Een van de populairste eilandjes is Hasselö, waar het heerlijk fietsen is langs rode houten boerderijen en door geurige bloemenweiden.

Vanuit Västervik vertrekken het hele jaar door boten naar dit eiland en naar andere eilanden van de archipel, zoals Idö, Rågö en Björkö, die ieder hun eigen charme hebben. Overal kun je zonnen en zwemmen en lekkere visjes eten bij visrokerijen. Meer informatie: www.vastervik.com

Bewonder Zweeds design in het Vandalorum Museum

In de groene weiden net buiten het stadje Värnamo ligt het Vandalorum Museum met tentoonstellingen van de meest invloedrijke kunst en design van nu. Vier schuren in de typische Zweedse boerenstijl zijn gebouwd volgens een origineel ontwerp van de beroemde Italiaanse architect Renzo Piano.

Je kunt hier onder andere glaswerk, kunst, meubels en interieurobjecten bewonderen. Zowel binnen als buiten zie je beelden van kunstenaars als Joseph Kosuth en Gustav en Ulla Kraitz. Een van de gebouwen is geheel geweid aan hedendaagse kunstenaars die aan Småland verbonden zijn. De tuin buiten is in 2023 aangelegd door de beroemde Nederlandse tuinontwerper Piet Oudolf.

Hier bevindt zich ook het Smålands Konstarkiv, de kunstarchieven die op afspraak te bekijken zijn. Trek er zo’n 1½ uur voor uit om alles te zien en ga wat rondneuzen in de mooie designwinkel. Geniet na afloop van de lokale gerechten in het Syltan Restaurant. Adres: Skulpturvägen 2, 331 44 Värnamo, Zweden. Website: www.vandalorum.se

Ervaar het ultieme vakantiegevoel in een Zweedse spa

Zweden is een walhalla voor wellness. De wellness cultuur gaat hier terug tot de 5e eeuw. Zelfs de barbaarse Vikingen doken de sauna in en genoten van de momenten van rust en ontspanning. De sauna is een diep gewortelde traditie in Zweden. Het land kent zelfs een Nationale Saunadag die ieder jaar op de tweede zaterdag van juni wordt gevierd.

Net als in de rest van het land vind je ook in de natuur van Småland vele hotels waar je heerlijk kunt kuren en relaxen. Na zo’n ervaring slaap je beter dan ooit en sta je compleet relaxed op. En dat is tenslotte het doel van een vakantie! Bekijk hier wat tips voor een heerlijke wellness ervaring: www.visitsmaland.se

Fietsen door het land van Pippi Langkous

Misschien denk je niet direct aan een fietsvakantie in Småland, maar de glooiende heuvels, de bossen en de schone lucht nodigen uit om de streek met de wind in je haar te gaan ontdekken. Er zijn kilometers aan fietspaden en landweggetjes waar bijna geen auto’s komen en je kunt terecht in speciale fietshotels.

Met kinderen is de route langs de Pippi Langkous filmlocaties een leuke tocht. Deze varieert van 12 tot 70 kilometer en begint bij Filmbyn, het filmdorp in Mariannelund. De mooie fietsroute Sydostleden voert 274 kilometer door drie regio’s in Zweden en is opgesplitst in zeven etappes. Je kunt het deel van de route doen tussen Väkjö en Tingryd over circa 40 kilometer.

Het Isaberg Mountain Resort, zo’n 60 kilometer ten zuiden van Jönköping, is een paradijs voor mountainbikers. De paden slingeren door beboste heuvels en over onverharde wegen en grindpaden. Je kunt fietsen huren bij het resort. Wil je wat energie besparen, pak dan de lift naar boven om daar je fietsavontuur te starten. In de winter is dit trouwens het grootste skiresort in het zuiden van Zweden. Meer informatie over fietsen in Småland: www.visitsmaland.se

Bezoek het Husqvarna Museum

Voor de klussers onder ons is een bezoek aan het Husqvarna Museum een must. Het is geen grasmaai- of kettingzaagmuseum, want Husqvarna al in de 17e eeuw begonnen met het maken van wapens voor het Zweedse leger. Er gaat dus veel meer schuil achter dit iconische merk. Toen de vraag naar wapens minder werd, introduceerde Husqvarna naaimachines en later huishoudelijke apparatuur, fietsen, motoren, grasmaaiers en vele andere apparaten.

Je gaat door 300 jaar geschiedenis van design en innovatie. Het museum bevindt zich in het plaatsje Huskvarna, in het noorden van Småland aan het Vättermeer, het op één na grootste meer van Zweden. Heerlijk om na het museumbezoek te gaan luieren aan het strand. Adres: Hakarpsvägen 1, 561 41 Huskvarna, Zweden. Website: www.husqvarnamuseum.se

Vakantie in Småland: praktische tips

Overnachten in Småland

Als je een vakantie plant in Småland, ga dan zeker een nachtje slapen in Älmhult in het enige IKEA Hotel ter wereld. Comfort verzekerd! Je kunt kiezen uit een compacte cabinekamer, een tweepersoonskamer of een familiekamer. Uiteraard allemaal ingericht met IKEA-meubels. Wees niet bezorgd dat jezelf moet klussen, want de kamers zijn al voor je gemonteerd 🙂 Na betaling van een toeslag mag je je hond of kat meenemen. Tegenover het hotel is het leuke IKEA Museum, gevestigd in de allereerste IKEA winkel uit 1958.

Een ander hotel wat herkenning oproept is Slottsholmen in het stadje Västervik. Dit moderne houten hotel is eigendom van bandlid Björn van ABBA en wordt gerund door een van zijn dochters. Het hotel ligt aan het water op een eilandje net buiten de stad.

Ga je met vrienden of je kinderen op vakantie, dan is Ramoa Adventure Village een aanrader. De accommodaties bevinden zich midden in een avonturenpark in het dorp Ramkvilla op zo’n kleine 50 kilometer ten noorden van Växjö. Je overnacht in een tipi, een cottage of een drijvende slaapkamer waar je alleen met een kajak kunt komen. En overdag ga je op vistrip, survivallen in het bos, een vijfkamp houden of voetbalgolfen. Liever niets doen en luisteren naar de vogeltjes? Boek een knusse traditionele rode hut van Wallby Säteri aan hef Skirö-meer, midden in de groene weiden.

Eten en drinken in Småland

In Zweden draait alles om lokale, biologische en seizoensgebonden producten. Het innovatieve karakter en de inspiratie die de Zweden uit de natuur halen laten zich goed zien in de keuken. Zo eet je in Bauergården (www.bauergarden.se) worstjes die in een glazen pot gerookt worden. Als je de pot opent, zie je de nevelige mist van de bossen en ruik je het mos.

De liefde voor de Zweedse natuur uit zich in het project Edible Country (eetbaar land) dat tot stand gekomen is in samenwerking met vier sterrenchefs. Je gaat zelf je eten zoeken en buiten koken onder leiding van een chef. In Småland zijn twee plekken waar je zo’n outdoor eetervaring kunt beleven: aan de rand van het Skirö-meer bij Wallby Säteri en in het bos rondom Asa Herrgård.

Småland heeft een aantal traditionele specialiteiten die je zeker moet gaan proeven tijdens je vakantie: ostkaka, een lauwe cheesecake met jam en slagroom erop, isterband, een varkensworst die bereid wordt volgens een aloud recept en de rode bosbessenjam lingonsylt. Van de rode bosbessen wordt ook limonade en cocktails gemaakt, net als van vele andere ingrediënten die je hier in het wild vindt.

Reizen naar Småland

Småland is ook prima vanuit Nederland te bereiken met je eigen auto. Deze streek in het zuiden van Zweden kun je tenslotte het beste ontdekken met eigen vervoer. De afstand is 950 kilometer als je rijdt via Hamburg, Puttgarden, Kopenhagen en de Zweedse stad Malmö.

Neem in de Duitse stad Puttgarden de ferry naar Rødby in Denemarken. De overtocht duurt 30 tot 45 minuten en er varen twee ferry’s per uur tussen de twee landen. Vanaf Rødby is het nog 4½ uur rijden naar Växjö in het hart van Småland. Je steekt daarbij de Sontbrug (www.oresundsbron.com) over van Kopenhagen naar Malmö, waarvoor je tol moet betalen. Online kun je een ticket kopen.

Je kunt ook een ferry nemen vanuit Duitsland direct naar Zuid-Zweden. Er varen boten van de Stena Line van de Duitse havenstad Rostock naar de Zweedse kustplaats Trelleborg. Voor een overtocht met je eigen auto betaal je vanaf € 58 en je bent zo’n 6 uur onderweg. Er zijn ongeveer zes afvaarten per dag. Vanaf Amsterdam is het een kleine 7 uur rijden naar Rostock.

De snelste manier om in Småland te komen is om naar Kopenhagen te vliegen. Talloze luchtvaartmaatschappijen vliegen rechtstreeks van Amsterdam Schiphol naar de Deense hoofdstad, waaronder KLM, easyJet, SAS en Norwegian Air. Op het vliegveld van Kopenhagen huur je een auto of pak je de trein naar Växjo. Zowel met de auto als de trein duurt de rit naar Småland een kleine 2 uur. Daarnaast kun je met KLM een directe vlucht nemen naar Linköping in Zweden. Hier vandaan is het 3 uur rijden naar Växjö in Småland.

Voor meer informatie over een vakantie in Småland kun je kijken op de officiële website van het toeristenbureau: www.visitsmaland.se

Voor het laatst bijgewerkt op 2 februari 2024. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over een vakantie in Småland, Zweden, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Shutterstock.com; Booking.com; Inter IKEA Systems BV.