Bezoeken van de Berlijnse Muur

Na het vallen van de Berlijnse Muur op 9 november 1989 wilde iedereen zo snel mogelijk van dit gehate bouwwerk af. Inwoners van Berlijn rukten massaal uit om de 155 kilometer lange muur met pikhouwelen en ander gereedschap tot de grond toe af te breken. Er is dus weinig overgebleven van de muur die de Duitse hoofdstad en Duitsland bijna dertig jaar lang doormidden kliefde. Toch zijn er nog enkele plekken in Berlijn waar je delen van de Berlijnse Muur kunt bekijken of waar je meer te weten komt over de grens. Niet alleen voor toeristen, maar ook als herinnering aan die zwarte bladzijde uit de recente Duitse geschiedenis. Hier hebben we vijf plekken op een rij gezet voor het ontdekken en bezoeken van de Berlijnse Muur.

Gedenkstätte Berliner Mauer

De Gedenkstätte Berliner Mauer is een van de beste plekken om een restant te zien van de Berlijnse Muur en de sfeer te voelen die er omheen hing. Het stadsbestuur heeft een origineel stuk muur van 220 meter laten staan – zonder graffiti. Het is een plek voor herinnering, herdenken, rouw, presentatie en reflectie, maar ook om bezoekers een indruk te geven van de wijze waarop de grenswachten van Oost-Duitsland hun territorium afsloten. Het is de enige plek waar je nog het gelaagde systeem van vestingwerken kunt zien, met een stuk niemandsland en een wachthuisje tussen twee grijze muren in. Er is een bezoekerscentrum met informatie over de Muur en een kapel die gewijd is aan de tachtig slachtoffers die tevergeefs probeerden te ontsnappen naar het vrije West-Berlijn. De toegang is gratis. Adres: Bernauer Strasse 111, Berlijn. Website: www.berliner-mauer-gedenkstaette.de

East Side Gallery

In de Mühlenstraße vind je een ander overblijfsel van de Koude Oorlog. Vlak na de Wende ontstond hier de East Side Gallery, een stuk muur dat door 118 kunstenaars uit de hele wereld is beschilderd met inspirerende kunstwerken als een aangrijpend symbool van nieuwe hoop, vriendschap en vrijheid. Beroemde beelden zijn de Oost-Duitse Trabant die door de betonnen muur lijkt heen te breken en ‘de kus’ van DDR-leider Erich Honecker en Sovjet-president Leonid Brezjnev. De East Side Gallery is 1316 meter lang en daarmee het langste stuk van de Berlijnse Muur dat nog overeind staat. ► Lees hier meer over het bezoeken van de East Side Gallery

Museum Haus am Checkpoint Charlie

Checkpoint Charlie was tijdens de Koude Oorlog één van de beroemdste grensovergangen tussen West- en Oost-Berlijn. Het was de enige plek waar buitenlanders de grens konden oversteken, nadat ze vele keren waren ondervraagd, gecontroleerd en bespioneerd. Vlakbij de voormalige grenspost vind je Museum Haus am Checkpoint Charlie – ook wel het Mauermuseum geheten. Je leert er meer over de Berlijnse Muur en de innovatieve methodes waarmee mensen uit Oost-Berlijn wisten te ontsnappen. Om te ontsnappen werden zelfs luchtballonnen en zelfgemaakte onderzeeërs gebruikt. ► Lees hier meer over het Mauermuseum in Berlijn

Wachturm am Potsdamer Platz

Vlakbij de drukke Potsdamer Platz staat een originele DDR-wachttoren die de destructie van de Berlijnse Muur merkwaardig genoeg heeft overleefd. Het is de enige nog bestaande toren van zijn soort, van het type ‘BT6’. De massieve uitkijkpost is gebouwd in 1966 en op het hoogtepunt van de Koude Oorlog stonden er meer dan tweehonderd op de grens van Oost- en West-Berlijn. De torens stonden 250 tot 300 meter van elkaar vandaan, waarmee Oost-Duitse grenswachten net genoeg bereik hadden om vluchtelingen neer te schieten. Het is de laatste relikwie uit de Oost-Duitse tijd die is toegevoegd aan het rijtje bezienswaardigheden rond de Berlijnse Muur. Sinds 2013 is de drie verdiepingen hoge toren opengesteld voor het publiek. Drie of vier mensen tegelijk kunnen de Grenzwachturm beklimmen voor het ‘observatiedek’ bovenin. Bovenin vind je nog een (onklaar gemaakte) kalasjnikov ‘voor de authenticiteit’. Adres: Erna-Berger-Straße (vanaf Leipziger Platz), Berlijn. Website: www.berlinwallexpo.de

Marienfelde Refugee Center Museum

Tussen 1949 en 1990 vluchtten zo’n 4 miljoen mensen uit Oost-Duitsland naar West-Duitsland. Bijna anderhalf miljoen mensen passeerden het Marienfelde vluchtelingenkamp in Berlijn, dat in 1953 werd geopend. Hier werden Oost-Duitsers geholpen met huisvesting en voorzieningen en kregen ze een officiële verblijfsvergunning. Op deze plek bevindt zich nu het Marienfelde Refugee Center Museum (Erinnerungstätte Notaufnahmelager Marienfelde), dat de geschiedenis van vluchtelingen en emigratie in het verdeelde Duitsland belicht. In de collectie zitten bezittingen die de vluchtelingen meenamen, zoals koffers, elpees en radio’s, maar ook vele foto’s en documenten. De toegang tot het museum is gratis. Adres: Marienfelder Allee 66-80, Berlijn. Website: www.notaufnahmelager-berlin.de

Lees hieronder verder voor tips over andere bezienswaardigheden in Berlijn:

Voor het laatst bijgewerkt op 14 juni 2019. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over het bezoeken van de Berlijnse Muur in Berlijn, Duitsland, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Berliner Mauer Gedenkstätte; Wereldreizigersclub; Flickr/Adam Smok.