Bezienswaardigheden in Istanbul top-10

Istanbul is een unieke stad, de enige ter wereld die op twee continenten ligt. Oost en west komen samen in deze smeltkroes aan de oevers van de Bosporus. de zeestraat die de Zee van Marmara verbindt met de Zwarte Zee. In het Europese deel vind je het historische hart van de stad, met bekende bezienswaardigheden als de Hagia Sophia en de Blauwe Moskee. Alleen al in de oude wijk Sultanahmet kun je dagen doorbrengen om alles te zien.

In het Europese Istanbul zie je de historische overblijfselen uit de tijd dat de stad nog bekend stond als Constantinopel, en eeuwenlang de hoofdstad was van de Romeinen, de Byzantijnen en de Ottomanen. Bezoek er moskeeën en paleizen, maak de klim naar de bovenste verdieping van de Galatatoren en ga souvenirs shoppen op de Grand Bazaar, een van de grootste overdekte markten ter wereld. Met het kosmopolitische karakter voelt het ook Europees, waar je kunt uitgaan in nachtclubs en de volgende dag kunt bijkomen in trendy koffietentjes.

Voor de echte Turkse koffie, met de drab onderin, neem je de ferry naar het Aziatische deel van Istanbul. Het is hier rustiger en minder toeristisch, waardoor je je echt tussen de locals waant. Neem de tijd om deze duizenden jaren oude stad te verkennen met haar gastvrije inwoners. En wil je profiteren van flinke kortingen op de vele attracties, bestel dan de Istanbul TouristPass. Benieuwd wat je allemaal kunt doen in de grootste stad van Turkije? Lees hier meer over de 10 beste bezienswaardigheden in Istanbul!

Hagia Sophia (Aya Sofia)

De Hagia Sophia (ook wel Aya Sofia genoemd) is een van de meest iconische gebouwen van Istanbul en al sinds jaar en dag een van de populairste bezienswaardigheden van de stad. Het bouwkundige wonder uit de 6e eeuw was meer dan 1000 jaar het grootste gebouw ter wereld. Blikvanger is de enorme 55 meter hoge koepel, die gewichtloos boven de vloer lijkt te zweven.

De Hagia Sophia is als kerk gebouwd tussen 532 en 537. De Byzantijnse keizer Justinianus de Grote wilde een kathedraal bouwen die in grootte, pracht en praal alle andere kerken in de wereld zou overtreffen. Nadat Constantinopel in de 15e eeuw werd ingenomen door soldaten van het Ottomaanse Rijk, veranderde de kerk in een moskee. ► Lees hier meer over het bezoeken van de Hagia Sophia

Blauwe Moskee

De Blauwe Moskee is een van de beroemdste monumenten van Istanbul, die opvalt door haar cascade van weelderige koepels en zes slanke minaretten die naar de hemel stijgen. De officiële naam van het gebedshuis is Sultan Ahmet Camii, maar door de 20.000 blauwe keramieken tegels in het interieur staat het vooral bekend als de Blauwe Moskee.

De moskee is tussen 1609 en 1616 gebouwd in opdracht van Sultan Ahmed I, die slechts 19 jaar oud was toen hij architect Sedefkăr Mehemed Ağa instrueerde een gebedshuis te ontwerpen dat de naburige Hagia Sophia moest overtreffen. De Blauwe Moskee moest het toonbeeld worden van de keizerlijke macht van het Ottomaanse Rijk. Je vindt de moskee in Sultanahmet, de oude wijk van Istanbul.

Je kunt de Blauwe Moskee gratis bezoeken, maar niet-moslims mogen niet de hoofdentree gebruiken. Er is een speciale ingang voor toeristen (verwacht een lange rij). Vrouwen moeten hun hoofd en schouders bedekken en voor mannen is een korte broek taboe. Ook dien je bij binnenkomst je schoenen uit te doen. Tijdens de gebedstijden (vijf keer per dag) is de Blauwe Moskee niet toegankelijk. Adres: Sultan Ahmet Mahallesi, At Meydanı No:7, 34122 Fatih/İstanbul, Turkije. Website: www.sultanahmetcamii.org

Topkapı Paleis

Het glorieuze Topkapı Paleis naast de Bosporus was vier eeuwen lang het symbolische en politieke machtscentrum van de sultans van het Ottomaanse Rijk. Het Topkapı Sarayi (letterlijk vertaald het ‘Kanonnenpoortpaleis’) is gebouwd tussen 1460 en 1478 in opdracht van sultan Mehmed II (ook wel Mehmed de Veroveraar genoemd). Het is een uitgestrekt complex met weelderige binnentuinen die een wirwar aan prachtig ingerichte kamers en vier hoven aan elkaar koppelen.

Een bijzonder onderdeel van het Topkapı Paleis is de harem, een labyrint van gangen en liefst 400 kamers. Hier verbleven vele (buitenlandse) vrouwen, minnaressen, dochters, prinsessen, huishoudsters, bediendes en haremmeisjes die als concubine ten dienst stonden van de sultan.

Het Topkapı Paleis is sinds 1924 een museum en een van de populairste bezienswaardigheden van Istanbul. Reken op minstens een halve dag om alle hoogtepunten te zien, het museum beslaat een oppervlakte van liefst 400.000 vierkante meter. Het Topkapı Paleis is elke dag te bezoeken, met uitzondering van dinsdag. Adres: Cankurtaran, 34122 Fatih/İstanbul, Turkije. Website: www.muze.gen.tr

Süleymaniye-moskee

Op de hoogste heuvel van Istanbul staat de Süleymaniye-moskee, een van de grootste moskeeën van de stad. Deze imposante moskee werd tussen 1550 en 1557 gebouwd door de beroemde Ottomaanse architect Mimar Sinan. Hij deed dat in opdracht van Süleyman de Grote, de langst regerende sultan van het Ottomaanse Rijk die 46 jaar aan de macht was in de 16e eeuw.

De moskee wordt beschouwd als het grootste meesterwerk van Sinan. Ruim 3500 arbeiders werkten aan dit architectonische pareltje. Het formaat is ontzagwekkend, met de 53 meter hoge koepel, vier minaretten en een groot aantal kleinere koepels. Het interieur is net zo sierlijk met het marmer, het houtsnijwerk en de 138 ramen die veel natuurlijk licht binnenlaten. Sinan zorgde ook voor een uitstekende akoestiek, waardoor je overal de imam zonder versterking kon horen.

In de tuin achter de moskee bevinden zich twee mausoleums waarin de graven van enkele belangrijke figuren zijn ondergebracht, waaronder die van Süleyman en zijn vrouw Roxelana en die van de architect. Je kunt de Süleymaniye-moskee elke dag bezoeken tussen 09.00 en 18.00 uur, behalve tijdens de gebedstijden. De toegang is gratis, maar een donatie wordt wel op prijs gesteld. Adres: Süleymaniye, Prof. Sıddık Sami Onar Cd. No:1, 34116 Fatih/İstanbul, Turkije.

Grand Bazaar

Als er één plek is in Istanbul waar je eindeloos souvenirs kunt scoren, is het wel de Grand Bazaar (Kapalı Çarşı). Je kunt jezelf urenlang verliezen (en makkelijk de weg kwijtraken) in de ruim 60 straten van een van de grootste overdekte markten ter wereld. De bazaar bestaat uit bijna 2500 winkels met enthousiaste verkopers die de meest kleurrijke waren aanprijzen, van tapijten en specerijen tot sieraden en leren handtassen.

De geschiedenis van de Grand Bazaar gaat terug tot de 15e eeuw, toen de Ottomaanse heerser een overdekte markt wilde opzetten voor de verkoop van stoffen en zijde. In de loop der tijd breidde het aantal straten zich uit tot de omvang die we nu kennen. Ga in ieder geval even de sfeer opsnuiven, maar je kunt er ook op jacht naar een Turkse waterpijp, een beschilderde keramieken kan of zeldzaam antiek. Of je nu wilt of niet, afdingen is een must bij de doorgewinterde verkopers.

Navigeren door het doolhof kan in het begin even lastig zijn, want de Grand Bazaar heeft 22 ingangen. Voordeel is dat dezelfde soort winkels bij elkaar zitten. Ter voorbereiding kun je hier al een kaart downloaden. Mocht je verdwaald zijn, dan zijn er genoeg plekken om Turkse lekkernijen als baklava te proeven.

Of drink een bakje sterke koffie bij een koffiebar als Ethem Tezçakar Kahveci, die al sinds 1909 aanwezig is in de markt. Met op topdagen 400.000 bezoekers is de Grand Bazaar een van de best bezochte bezienswaardigheden van Istanbul. Op zondag is de markt gesloten. Adres: Beyazıt, 34126 Fatih/İstanbul, Turkije. Website: www.kapalicarsi.com.tr

Galatatoren

Een beroemd symbool van Istanbul is de Galatatoren, een van de oudste torens ter wereld. De geschiedenis van het bouwwerk gaat al terug tot het begin van de 6e eeuw, toen de Byzantijnse keizer Justinianos een uitkijktoren liet bouwen om vijandelijke schepen in de gaten te houden. In 1348 bouwden de Genuezen echter een nieuwe stenen toren op deze plek van 67 meter hoog, met het typische kegelvormige dak.

De toren is als enige overgebleven van verdedigingswerken die de bezetters uit Genua hadden gebouwd. Door de eeuwen diende de Galatatoren onder meer als wachttoren, gevangenis, vuurtoren en weerstation. Een aardbeving en verschillende branden richtten grote schade aan, maar telkens is de toren opnieuw opgebouwd.

In 1632 was de Galatatoren even wereldnieuws toen de wetenschapper Hezârfen Ahmed Çelebi er vanaf sprong met zelfgemaakte houten vleugels, als een van de eerste mensen die het lukte om te ‘vliegen’. Wonder boven wonder lukte het hem de Bosporus over te steken en heelhuids te landen in de Aziatische wijk van Istanbul.

Tot het midden van de 20e eeuw was dit het hoogste bouwwerk van Istanbul, met negen verdiepingen. Je kunt de lift nemen naar de zevende verdieping en vervolgens nog twee trappen beklimmen naar het observatieplatform, waar je een prachtig 360-graden uitzicht over Istanbul staat te wachten. Op de eerste verdiepingen is een tentoonstelling over de geschiedenis van de toren en Istanbul. De toren staat in de wijk Galata. Adres: Bereketzade, 34421 Beyoğlu/İstanbul, Turkije. Website: www.muze.gen.tr

Dolmabahçe-paleis

Aan de oever van de Bosporus ligt het majestueuze Dolmabahçe-paleis, het grootste paleis van Turkije. Het enorme paleis is voltooid in 1856 en was tot de ineenstorting van het Ottomaanse Rijk in 1924 de officiële residentie van zes sultans. Daarna verbleef Mustafa Atatürk, de stichter van het moderne Turkije, een paar jaar in het paleis.

Sultan Abdülmecid I liet het paleis halverwege de 19e eeuw bouwen om Istanbul te moderniseren. Hij wilde een paleis in Europese stijl, waardoor de Ottomaanse architectuur vermengd werd met neoklassieke, barokke en rococo-invloeden. Geld was kennelijk geen probleem bij de bouw, waardoor het paleis beschikt over 285 kamers, 44 hallen, 68 toiletten en zes hamams (Turkse baden). Voor de weelderige inrichting is 14 ton goud en 6 ton zilver gebruikt.

Sinds 1984 is het een museum en kun je je vergapen aan de authentieke meubels, kunstwerken, porselein, tapijten de geschenken van buitenlandse staatshoofden die de sultans ontvingen. Hoogtepunt is de Muayede, de ceremoniële zaal met 56 zuilen, een 36 meter hoge koepel en de grootste Boheemse kristallen kroonluchter ter wereld. Dit zou een geschenk zijn van de Britse koningin Victoria. Ook de werkkamer van Atatürk kun je bezichtigen, die nog helemaal intact is. Adres: Vişnezade, Dolmabahçe Cd., 34357 Beşiktaş/İstanbul, Turkije. Website: millisaraylar.gov.tr

Taksimplein

Het Taksimplein is het bruisende hart van het moderne Istanbul, een druk verkeerplein met metrostations, taxi’s, bushaltes en een vintage trammetje. Rondom het plein vind je talloze restaurants en cafés, waar je een terrasje kunt pakken om het kosmopolitische Istanbul aan je voorbij te zien trekken. Je kunt er slapen in luxe 4- en 5-sterrenhotels als The Marmara Taksim en Sofitel Istanbul Taksim.

Het plein kreeg al vorm in de 18e eeuw toen op dit punt het water verdeeld werd over Istanbul. De Turkse vertaling van Taksim is dan ook ‘distributie’. Midden op het plein staat het Monument voor de Republiek (Cumhuriyet Anıtı) dat werd ingehuldigd in 1928. Het toont Mustafa Atatürk en zijn politieke vrienden die in 1923 de huidige staat Turkije wisten te stichten.

Regelmatig is het Taskimplein het toneel van protesten en demonstraties, maar ook vindt hier de viering plaats van Nieuwjaar. Aan de oostkant van het plein staat Ataturk Cultural Center, waar je concerten en theatervoorstellingen kunt bijwonen. Vanaf het plein loop je zo naar Istiklal Caddesi, een van de bekendste voetgangers- en winkelstraten van Istanbul.

Archeologische Musea van Istanbul

De culturele schatten van Turkije ontdek je in het de Archeologische Musea van Istanbul (İstanbul Arkeoloji Müzeleri). De musea zijn verdeeld over drie gebouwen en hebben een imposante verzameling van 1 miljoen objecten van talloze beschavingen die een periode van ruim 5000 jaar beslaan. In het hoofdgebouw bevindt zich het Archeologisch Museum, dat in 1891 werd geopend. Daarmee is dit het oudste museum van Turkije.

De topstukken uit de tijd van de Ottomanen, de Grieken en de Romeinen vind je in het hoofdgebouw. Een hoogtepunt is de rijk versierde sarcofaag met de stoffelijke resten van Alexander de Grote uit de 4e eeuw. De enorme marmeren doodskist is gevonden bij opgravingen in een necropolis in Sidon in Libanon. Ook de sarcofaag met sculpturen van huilende vrouwen behoort tot de topstukken. Historici denken dat dit de laatste rustplaats is van de koning van Sidon.

Een tweede gebouw herbergt het Museum van het Oude Oosten met voorwerpen uit het Midden-Oosten, Egypte en Anatolië (het vroegere Turkije). Het derde museum is het Tegelpaviljoen met tegels, porselein en keramiek uit de periodes van de Ottomanen en de Seltsjoeken (11e en 12e eeuw).

Dit gebouw zelf is al prachtig om te zien, met de 14 zuilen en versieringen met mozaïektegels. Het paviljoen dateert uit 1472 en was oorspronkelijk gebouwd als lustpaleis voor een Ottomaanse sultan. De drie archeologische musea bevinden zich bij elkaar op hetzelfde terrein als het Topkapi Paleis. Adres: Cankurtaran, 34122 Fatih/İstanbul, Turkije. Website: www.muze.gen.tr

Basilica Cisterne

Een van de meest sprookjesachtige bezienswaardigheden van Istanbul is de Basilica Cisterne, een ondergrondse wateropslagplaats van zo’n 1500 jaar oud. Dit enorme reservoir werd in 532 aangelegd door de Byzantijnse keizer Justinianus I om zijn paleis van water te voorzien. Met de 336 marmeren zuilen staat het bekend als een van de architectonische hoogstandjes van het Byzantijnse Rijk.

Elke zuil is 9 meter hoog en ze zijn allemaal op 4,80 meter afstand van elkaar geplaatst, in twaalf rijen. Maar het is ook een wonderbaarlijk staaltje techniek door de bakstenen geplaveide vloer, waardoor het waterdicht werd gemaakt. De wateropslagplaats staat ook bekend als Yerebatan Sarayı, dat in het Turks ‘het verzonken paleis’ betekent.

In totaal kon hier 80 miljoen liter worden opgeslagen. Honderden jaren heeft het reservoir de burgers van Constantinopel van water voorzien. Via een trap kun je afdalen naar de Basilica Cisterne en over betonnen wandelpaden tussen de zuilen lopen. Het gedempte licht en het zachte gedruppel zorgen voor een mystieke sfeer.

Bekijk ook de twee raadselachtige Medusa-hoofden, waarvan er één ondersteboven staat en de andere op zijn kant ligt. Ze zouden ooit onderdeel geweest zijn van een Griekse tempel. James Bond moest zich in 1963 een weg roeien door de ondergrondse watervoorziening in de film From Russia With Love. Het reservoir ligt ten westen van de Hagia Sophia. Adres: Alemdar, Yerebatan Cd. 1/3, 34110 Fatih/İstanbul, Turkije. Website: www.yerebatan.com

Voor het laatst bijgewerkt op 29 januari 2025. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over de beste bezienswaardigheden in Istanbul, Turkije, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Shutterstock.com.